نمونه گیری و روشهای انجام آن

سرفصل ها:

• مفهوم نمونه گیری
• مزایا و معایب نمونه برداری
• طرح های نمونه پذیرشی
• تقسیم بندی طرح های نمونه گیری پذیرشی
• استانداردهای نمونه پذیرشی
• نمونه گیری ازاقلام فله (مایعات و سیالات و پودر و گرانول و ...)
• نمونه گیری از خط تولید
• نمونه گیری از اقلام چند مشخصه ای
• تعیین تکلیف بهرهای ردشده

نمونه گیری چیست؟
نمونه گیری یت Sampling انتخاب تعدادی از کل مجموعه اقلام مورد بازرسی به عنوان نمونه و تصمیم گیری در مورد وضعیت کلی بهر براساس بازرسی نمونه می باشد

مزایای نمونه گیری (در مقایسه با بازرسی 100%) :
کمتربودن هزینه های بازرسی
قابلیت به کارگیری در مورد آزمون های مخرب
ردکردن کل بهرهای نا منطبق به جای مرجوع کردن اقلام معیوب
کمتربودن خطای بازرسی ناشی از خستگی و یکنواختی کار
کوتاه تر بودن زمان بازرسی و تسریع در تحویل

معایب نمونه برداری ( در مقایسه با بازرسی 100% )
توام با خطا (احتمال پذیرش بهرهای غیرقابل قبول یا رد بهرهای قابل قبول )
بیشتر بودن هزینه های اداری از جمله آموزش و مستند سازی و برنامه ریزی
بدست آوردن اطلاعات نا چیز در مورد سطح کیفیت بهر

نمونه ای از طرح نمونه گیری پذیرشی :

• 1- از بهر به حجم Nنمونه ای به حجم n برداشته می شود
• 2- تعداد اقلام معیوب با تعداد نقص های نمونه شمارش می شود 3- اگر تعداد اقلام معیوب یا تعداد نقص های نمونه کمتر یا برابر با عدد پذیرش (AC) باشد بهر پذیرفته می شود
• 4- اگر تعدا اقلام معیوب یا تعداد نقص های نمونه بیشتر از (یابرابر با )عدد رد (Re) باشد بهر رد می شود

تقسیم بندی طرح هاینمونه گیری پذیرشی
ازنظر نوع مشخصه های اقلام مورد بازرسی
1-1 - وصفی ها (توصیفی ها )
2-1- کمی ها (کتغیرها )
از نظر تعداد مراحل یا دفعات نمونه گیری
1-2- یکبار نمونه گیری ( یک مرحله ای )
2-2- دو بار نمونه گیری ( دو مرحله ای )
3-2- چندبار نمونه گیری ( چند مرحله ای )

1-1- نمونه گیری برای مشخصه های وصفی ( قابل شمارش )

مثال : تعداد اقلام معیوب یا نا منطبق- تعداد نقص ها یا عیب ها - تعداد عدم انطباق ها - تغدا خطاها

2-1- نمونه گیری برای مشخصه های کمی ( قابل اندازه گیری )

مثال : طول و قطر و جرم و وزن و دما و فشار و سختی و شدت جریان و غیره

نمونه گیری یک مرحله ای

در این نوع نمونه برداری فقط یکبار یا یک مرحله از کل بهر نمونه گرفته میشود سپس بر اساس بازرسی اقلام نمونه و روش های آماری مربوط نتایج حاصب از نمونه به کل بهر تغمیم داده و درباره پذیرش بهر تصمیم گیری میشود

نمونه گیری دو مرحله ای

در این نوع نمونه گیری ابتدا یک بار از بهر نمونه گرفته میشود پس از بازرسی اقلام نمونه یکی از حالتهای زیر اتفاق می افتد :
1- بهر قبول می شود که در این صورت نیازی به برداشتن نمونه دوم نیست و بازرسی متوقف می شود
2- بهر رئ می شود که در این صورت نیازی به برداشتن نمونه دوم نیست و نمونه گیری متوقف می شود
3- اطلاعات حاصل از بازرسی نمونه اول کافی نیست و باید نمونه دوم گرفته شود در این حالت پس از بازرسی اقلام نمونه دوم یا کل اطلاعات حاصل از نمونه های اول و دوم بهر قبول یا رد می شود

نمونه گیری چند مرحله ای

این نوع مکونه برداری به نوعی امتداد نمونه گیری دو مرجله ای است و حداکثر تا 5 مرحله ادامه میابد بدین صورت که ابتدا نمونه ای از بهر گرفته میشود پس از بازرسی اقلام نمونه یا بهر قبول میشود یا رد میشود در این دو حالت نیازی به نمونه بعدی نخواهیم داشت اما حالنت سوم این است که با نمونه اول نمیتوان درباره پذیرشیا رد بهر تصمیم گرفت و نمونه دوم باید گرفته شود اینجا نیز یا ممکن است بهر قبول شود یا رد شود یا کار به مرحله سوم بکشد این روال ادامه پیدا میکند تا نمونه پنجم در نهایت پس از گرفتن نمونه پنجم بر اساس کل اطلاعات جاصل از همه نمونه ها یا بهر قبول یا رد می شود